Zomer in de bijenkorf

Bijen in de hitte

“Tot mijn verbazing zijn de Odin bijenvolken die we bij 15 bedrijven hebben staan, goed de hitte en droogte van de afgelopen zomer doorgekomen. Bijen hebben allerlei strategieën voor het doorstaan van zulke omstandigheden. Prioriteit voor bijen is het broed, waar de bijenlarven groeien. Dat mag niet te heet worden. Bijen gaan tijdens hete dagen bijvoorbeeld op de buitenkant van de kast zitten, zodat er binnen meer ruimte ontstaat. Of ze gaan bij de ingang zitten en creëren tocht door met hun vleugels te wapperen. Soms brengen ze water naar binnen ter afkoeling. Een volk bij fruitbedrijf Fruitweelde heeft zelfs een gat gemaakt in de korf voor extra ventilatie! Gelukkig worden de broednesten nu weer kleiner, zodat ze die minder intensief hoeven te verzorgen. De droogte zorgde wel voor minder diversiteit in bloeiende planten. Het is even afwachten wat de consequentie daarvan is voor de gezondheid van de volken op de langere termijn.”

Augustus betekent einde voor mannetjesbijen

“Begin augustus hadden we weer de jaarlijkse darrenslacht, waarbij alle mannetjesbijen, de darren, gedood worden. Darren kunnen zelf geen voedsel verzamelen, dat krijgen ze van de vrouwtjes, de werksters. Omdat de resterende darren na het bevruchten van de koninginnen geen functie meer hebben, worden ze gedood door de werksters. Meestal door ze voedsel te onthouden. Je kunt ze dan in grote hoeveelheden dood aantreffen in de kasten of de omgeving daarvan.”

Heerlijke honing van luizen en rottend fruit

“Dat er minder bloemen zijn door de hete en droge zomer leidt er toe dat bijen hun zoetigheid vaker uit andere bronnen halen. Uit rottend fruit bijvoorbeeld. Er lijkt nu ook wat meer donkere honing te zijn. Dat is meestal afkomstig van honingdauw, dat plakkerige spul dat je soms op je auto aantreft wanneer die onder een boom staat. Dat wordt afgescheiden door bladluizen. Bijen halen de honingdauw op van de boombladeren en zetten het om in honing die wat donkerder van kleur is. Boshoning is bijvoorbeeld bijna helemaal van honingdauw gemaakt. Die heeft zijn geheel eigen heerlijke smaak.”

‘Ik leer dat er hoop is voor de bijen’

“Ik kijk met plezier terug op de Meimaand Bijmaand. Er waren veel bezoekers bij de bijenfilm-vertoningen in het land, maar ook bij onze rondleidingen op het dak van de Kunsthal in Rotterdam bij onze bijenkasten. Wat me ontroerde was een oude man die zei: ‘Ik ben mijn hele leven al imker, maar wat ik hier leer is dat er nog hoop is voor de bijen’. Die man ging blij weg.”