‘t Paradijs is bepaald geen gewone boerderij, met slechts koeien of een monocultuur aan teelten. Dit is een gemengde bio-boerderij waar kinderen, mensen met psychische en psychiatrische klachten, autisme, burn-out, ADHD en dementerenden samen een plek vinden.
Een plek waar je ook biologische boodschappen kan doen in het winkeltje of een drankje kunt drinken. Zo’n 100 deelnemers werken er in de tuinbouw of met de dieren. Hierbij worden ze ondersteund door 20 begeleiders, 60 vrijwilligers en 10 tot 15 stagiairs. En dan is er natuurlijk de pluimveehouderij waar 9.000 kippen de biologische eieren voor Odin leggen. Johan Slager (links op de foto) is coördinator van ’t Paradijs en begeleider op de boerderij. Hij laat me kennismaken met Ariese van het Agrarisch Team (rechts op de foto) en leidt me rond over de boerderij.
“We zijn gestart in 2007 en onze naam is afgeleid van het hier vlakbij gelegen landgoed ’t Paradijs. We brengen mensen, dieren en natuur bij elkaar. We willen dat onze deelnemers hier een rustige plek vinden in harmonie met de natuur. Wij hebben passie voor zowel mens als dier. We werken vanuit een christelijke identiteit. Onze uitgangspunten zijn: respect voor elkaar, verbinding en betrouwbaarheid. Iedereen is welkom en we kijken naar wat bij de deelnemer past. Hoe kunnen we die persoon het beste tot zijn recht laten komen? Tot bloei laten komen zelfs? Wat we horen van de deelnemers is dat ze hier veiligheid ervaren, dat het een plek is waar ze gezien worden en meetellen.”
“We werken zoveel mogelijk vanuit de kringloopgedachte. De stalmest van onze 22 Brandrode-vleeskoeien wordt gecomposteerd en gebruikt in onze tuinderij. De kippenmest gaat naar een champignonkwekerij in de buurt en de varkensmest wordt verkocht. De koeien lopen deels op eigen grasland en deels op grond van het Gelders Landschap, in het kader van agrarisch natuurbeheer. Onze koeien zijn volledig grasgevoerd. We verkopen het vlees in onze eigen winkel, maar ook aan wat andere winkels en aan een voedselcollectief. We verkopen trouwens ook eigen varkensvlees. Naast koeien en 65 varkens, hebben we ook kippen natuurlijk. Verder zijn er ook dieren die een meer sociale functie hebben, zoals twee paarden, cavia’s, konijnen en katten. Op de tuinderij telen we onder meer bladgewassen, koolsoorten en andere vruchtgewassen. Maar we hebben bijvoorbeeld ook aardbeien en zomergerst.”
“De relatie met Odin is nog pril! De communicatie verloopt in ieder geval prettig, we hebben korte lijntjes en we stemmen makkelijk af. Wel jammer dat hier geen Odin-winkel in de buurt is, dat zou leuk geweest zijn. Maar we hebben regelmatig contact met Odin en er is pas nog een delegatie langs geweest. Ik kom zeker ook een keer het hoofdkantoor van Odin bezoeken.”
“Onze 9.000 hennen leggen ongeveer 2,5 miljoen eieren per jaar voor Odin. We zijn bezig om onze pluimveehouderij aan te passen aan de wensen van Odin. We nemen daarbij het concept van de Bleieren, van de vorige eierleverancier van Odin over. Dat wil zeggen dat we nu werken met robuuste bruine dubbeldoel-kippen*, die aan het eind van hun leven ook geschikt zijn als vleeskip. Dit houdt ook in dat de broertjes van de leghennen niet op dag 1 gedood worden, maar opgroeien tot vleeshanen. Ook laten we op verzoek van Odin wat hanen bij de kippen lopen. Dat moeten er nog wat meer worden. Maar je merkt dat dit verschil maakt voor de kippen: hanen houden de omgeving in de gaten en geven signalen af aan kippen wanneer het veilig is. Als de kippen niet opgehokt zijn, gaan de hanen altijd als eersten naar buiten om te kijken of er roofvogels zijn. Is de kust veilig dan maken ze een geluid. Je merkt dat dit de kippen rust geeft.”
“We zijn nu bezig met het ontwikkelen van een sociale voedseltuin waar mensen uit de omgeving zelf hun groenten kunnen oogsten. Op dit moment zijn we daarvoor alles aan het voorbereiden en aan het zaaien, zodat we het dit jaar nog in werking kunnen laten treden. Ook komt er een bloemenpluktuin waar mensen zelf hun biologische bloemen kunnen plukken. Mensen zijn sowieso welkom om een keer op bezoek te komen. Je kunt boodschappen doen of wat drinken in ons winkeltje. We hebben regelmatig een open dag en iedereen is van harte welkom om langs te komen.”
“Ja, ik denk dat we hier echt wel een unieke plek hebben, waar mensen gezien worden. En dat vinden we ontzettend belangrijk."
Dubbeldoel-kippen
Bijna alle kippen in Nederland hebben maar één doel: ze zijn er óf voor de eieren óf voor het vlees. Leghennen worden, wanneer ze uitgelegd zijn, geslacht en gebruikt als soephennen, maar hun vlees is daar niet ideaal voor. Daarnaast hebben de broertjes van leghennen, de haantjes, geen functie. Ze worden vaak als eendagskuiken gedood. Odin wil dit anders.
“Wij willen zoveel mogelijk werken met dubbeldoel-dieren” zegt Elias Jeremiasse, Category Manager bij Odin. “Bruine leghennen zijn beter geschikt voor vlees dan witte hennen. Hierdoor zijn er minder hennen nodig die speciaal voor het vlees worden gefokt. Ook zijn de hanen van witte kippen niet bruikbaar voor het vlees, waardoor ze dus allemaal op dag 1 gedood worden. Hanen van bruine kippen zijn daar wel geschikt voor, zo hebben die in ieder geval nog een doel en zijn er ook weer minder vleeshennen nodig. De hanen worden opgefokt tot 14 weken en gaan dan naar de slacht. Een klein deel van de hanen mag in leven blijven en bij de hennen lopen. Dit is beter voor het welzijn van de hennen, omdat de aanwezigheid van hanen rust brengt."