“Ik vond de Trixie niet zo lekker”, “Ik vond de Trixie juist wel lekker!”, “De Goldiana krijgt van mij een 8 voor zuur en een 1 voor zoet.” Zo klonk het tijdens de nabespreking van de proeverij van zaadvaste tomaten op Warmonderhof.
Enthousiaste eerste en derde-jaarsstudenten van de opleiding voor biodynamische landbouw onderwierpen 9 rassen aan een rigoureuze smaaktest. De rassen worden op verzoek van Odin geteeld op Warmonderhof, zodat een goed beeld ontstaat van welke zaadvaste* tomaten aantrekkelijk zijn voor telers en consumenten. Het ras Black Cherry kreeg de meeste stemmen tijdens de proeverij.
De studenten kregen eerst een lesje ‘proeven’ van Theo Boon, Ontwikkelmanager zaadvaste rassen bij Odin. “Proef met rust en aandacht, dus praat niet teveel tijdens het proeven. En spoel tussendoor je mond met water.” Iedere tomaat werd door de studenten op een formulier beoordeeld op verschillende smaakaspecten en stevigheid. “Heel leuk om zo specifiek tomaten te kunnen proeven en te zien hoeveel diversiteit er is” aldus student Fintan. “Ik heb dit nog nooit gedaan. Leerzaam en leuk om op deze manier smaken te leren kennen” zegt Thessa.
Rijk de Boer
Student Rijk de Boer is sterk betrokken bij de zaadvaste tomatenteelten. “Bij de teelt let je op dingen als groei en vorm, bij zo’n proeverij let je ook op smaak. Mijn favorieten waren de Black Cherry en de Traube. Ik vind zaadvast belangrijk omdat ik niet teveel afhankelijk wil zijn van wat de grote zaadbedrijven bedenken. In de moderne teelt zijn al veel rassen verloren gegaan. Zaadvaste teelt bevordert juist de diversiteit. Hybride rassen hebben minder genetische diversiteit die hen in staat stelt om te gaan met wisselende omstandigheden. Hybride geeft wel een grotere uniformiteit en in een goed jaar een hogere opbrengst.”
Bedrijfsleidster Tuinbouw bij Warmonderhof Marloe Mens: “Voor mij zijn de waarden en het verhaal achter voedsel heel belangrijk, en dat het voedzaam en smaakvol is. Bij hybride rassen verdwijnen de verhalen en de culturele identiteit van de gewassen. De grote voedingsbedrijven reduceren gewassen tot financiële producten. Zaadvast past daarom veel beter bij hoe ik de wereld zie.”
Marloe Mens
Theo Boon: “Het is belangrijk dat de Warmonderhof ook aandacht besteedt aan plantveredeling, zodat de studenten later een bewuste keuze kunnen maken welke zaden ze op hun boerderij willen zaaien. Mooi dat de opleiding mee wil werken aan deze teelt- en smaakproeven met zaadvaste groenten.”
Voor de kenners, de geteste zaadvaste tomatenrassen waren: Ruthje, Ormato, KS-TOT-CHE-Traube, Goldiana, Black Cherry, Datella, Trixie, Annelies en Bolstar Granda
* Wat is zaadvast ook alweer?
Zaadvast betekent dat gewassen zo natuurlijk mogelijk veredeld zijn. Veel van de groenten, ook in biologische winkels, zijn namelijk F1-hybride rassen. F1-hybridisering is een kunstmatige veredelingstechniek. Deze wordt regelmatig gecombineerd met een andere kunstmatige techniek, namelijk cytoplasmatische mannelijke steriliteit (CMS).
Boeren mogen F1-hybriden niet zelf verder veredelen en ze kunnen ook niet zelf verder telen met het zaad van deze planten. Ze moeten daardoor ieder jaar opnieuw zaad inkopen en blijven zo afhankelijk van grote internationale zaadleveranciers die bepalen welke groenten we eten. De natuurlijkheid van ons voedsel staat nog meer onder druk nu de EU gentech wil dereguleren.
Samen veredeling veranderen
Odin staat voor zo natuurlijk mogelijke voeding. Het is voor ons een speerpunt om in de komende jaren steeds meer zaadvaste groenten aan te bieden, samen met een groeiende groep van boeren. We werken daarbij nauw samen met Stichting Zaadgoed. Stichting Zaadgoed heeft veel kennis op het gebied van biologische zaadvaste veredeling, speelt een belangrijke rol in de bewustwording en kennisontwikkeling van boeren en (hobby)tuinders en is betrokken bij diverse zaadvaste veredelingsprojecten. Samen met hen bouwen we aan een keten voor zaadvaste veredeling in Nederland.
Je kunt zaadvaste groenten herkennen aan onderstaand logo.